Wat is … bruikbaarheid?

Bruikbaar

Een ander punt is de bruikbaarheid van een bron. We hebben het dan aan de ene kant over begrijpelijkheid (1) voor jou, en aan de andere kant over nuttig (2) voor een bepaald doel. 

1. Er bestaat bruikbaar in de zin van begrijpelijk voor jou als gebruiker. Het Jeugdjournaal is niet alleen betrouwbaar, maar ook begrijpelijk en toegankelijk voor kinderen. In veel opzichten beter dus dan het Acht-uur journaal. Daarmee is het Jeugdjournaal ook heel bruikbaar als informatiebon voor een kind en vele anderen. En Wikipedia is best heel betrouwbaar, maar wel moeilijk geschreven - en ook vaak te uitgebreid. Daarmee is Wikipedia niet altijd bruikbaar, maar sowieso wel bruikbaar als start, bijvoorbeeld om je woordenschat rond een bepaald onderwerp uit te breiden.

2. Er bestaat ook bruikbaar in de zin van nuttig voor jou op dat moment. Dan hoeft de bron niet per se een betrouwbare bron te zijn, maar je kan er vinden wat je nodig hebt. Wil je weten wat een bepaalde influencer voor camera of microfoon gebruikt voor de opnames? Dat kan die persoon je zelf het beste vertellen. Het kanaal van die influencer hoeft dan verder geen betrouwbare bron te zijn, maar je krijgt wel rechtstreeks de informatie die je zocht. Heel nuttig

Het satirisch tijdschrift https://speld.nl/ is nuttig om te weten te komen wat er leeft in de samenleving, maar echt iets minder goed bruikbaar als verdere bron 😎… (Toch zijn er altijd mensen zijn die alles geloven!)

ChatGPT en andere chatbots zoals Copilot en Gemini zijn ook bruikbaar om op ideeën te komen. Nuttig om je woordenschat te vergroten of om een samenvatting van een bestaande tekst te laten maken (wel zelf controleren). Dat is mooi, maar een chatbot is zelf geen betrouwbare bron. Het is meer een goed getraind doorgeefluik. Er staan soms enorme fouten in, en je moet de kwaliteit van de informatie uit een chatbot altijd bij betrouwbare bronnen controleren. Tenzij je zelf al een professional bent op een bepaald gebied, goeie prompts kan schrijven en goed de waarde weet in te schatten wat de chatbot doorgeeft. 

Volgende