4. Informatie via apps en websites
4. Informatie via apps, websites en videokanalen
Op allerlei manieren komt informatie naar je toe via (nieuwe) apps en websites. Je ziet ze via een aankondiging of krijgt rechtstreeks een link doorgestuurd. Zoek zelf altijd uit wie de makers zijn!
Vertrouwde bronnen zijn bijvoorbeeld Jeugdjournaal en Karrewiet, of Kindertelefoon.nl en Awel.be. Deze laatste twee zijn plekken waar je je eigen verhaal kwijt kan en waar je ook nog eens veel informatie kunt vinden.
Als je informatie zoekt is het vaak prima om direct bij zo’n vertrouwde bron te beginnen. Ook bijvoorbeeld bij Wikipedia (of de Wikipedia app) voor algemene informatie. Extra voordeel: minder afleiding en meer privacy.
Niet elk platform zit op alle socials… en ook niet altijd even uitgebreid. Je moet het uitzoeken. Soms is de eigen app een beter idee, of ga gewoon naar de eigen website of het eigen YouTube kanaal. Net zo makkelijk.
YouTube hangt als gigantisch videoplatform een beetje tussen de socials en een zoekmachine in. Je vind er alles, maar je moet de weg een beetje leren kennen, en je zeker niet laten opslokken daar algoritme dat je eindeloos nieuwe video’s aanbiedt.
5. Informatie via chatbots?
Moeilijker wordt het als je chat met een chatbot. Zijn ChatGPT, Copilot in Bing of Gemini (van Google) een bron? Chatbots combineren informatie uit talloze bronnen tot een nieuwe tekst. Of dat originele informatie is? Daar is men nog niet uit.
Steeds meer mensen gaan de informatie uit een chat rechtstreeks gebruiken. Dat is niet terecht. Ook de makers van chatbots zeggen dat je informatie uit een chat altijd moet controleren bij een andere bron. En het is belangrijk om goeie prompts te geven. Vragen stellen is gezellig, maar duidelijke opdrachten geven is essentieel. JBaken goed af wat de chatbot gaat doen. Jij stuurt en controleert. Een chatbot is dus eerder een assistent dan een bron.
Een eigen keuze maken…
De grote vraag is: wil je het ook allemaal weten wat je voorgeschoteld wordt? Je hoeft natuurlijk niet af te gaan op wat je in je tijdlijn krijgt. Net zo goed, of misschien zelfs beter: ga naar een vertrouwd kanaal of een vertrouwde account, en scroll zelf door de tijdlijn van dat kanaal.
Waarom wachten wat er op je af komt?
- Abonneer je bijvoorbeeld via e-mail op een nieuwsbrief (en zeg ‘m op als je niet meer kijkt).
- Leer zoeken naar goede informatie met de De Webcheck en de Zoekroutine.
- En ga vooral ook rechtstreeks naar Untitled. Stem met anderen af wat een vertrouwde bron is. Ook met mensen van buiten je eigen filterbubbel.
Praat met elkaar in de klas, samen met jouw juf of meester, hoe informatie bij je terecht komt. Wat past bij jou, bij jullie? Je kan makkelijk zelf rechtstreeks naar zo’n bron met begrijpelijke betrouwbare en informatie gaan. Voor Nederland en België zijn dat er best veel.
Op start.slimzoeken.nu kan je er een heel stel vinden. Deze vertrouwde bronnen zijn deen goede manier om aan begrijpelijke informatie te komen. Ze hebben vaak een redactie die de informatie voor jou filtert op inhoud.
Een redactie is in ieder geval een totaal ander soort filter dan een algoritme.
In een redactie wordt gepraat en nagedacht over wat bij de doelgroep terecht moet komen. Dat wat er te zien of te lezen zal zijn, gaat langs meer mensen. Samen zorgen ze voor de afgesproken kwaliteit. Dat is zo bij Jeugdjournaal van de Publieke Omroep, bij Kidsweek/Samsam van een grote uitgever of bij Sciencespace van alle universiteiten en de Stichting Natuurkunde. En voor reacties op een platform zijn er als dat nodig is huisregels om je te beschermen. Zodat iedereen zichzelf kan blijven.
DIT WEET JE NU
over hoe informatie bij jou komt
- Wat je ziet op sociale media wordt maar voor een deel bepaald door de accounts en hashtags die je volgt. Je hebt best weinig invloed op de aanbevelingen in je feed;
- Zelf sturen of gestuurd worden: je kan ook (proberen) een paar vaste kanalen te kiezen en de rest negeren;
- Houd in de gaten dat de afzender en de bron van informatie vaak niet hetzelfde zijn!
- Bespreek samen wat vertrouwde bronnen zijn. Kies je eigen vertrouwde kanalen. Zeker voor nieuws;
- Informatie via een nieuwsbrief is ook niet zo’n gek idee;
- Met vertrouwde bronnen kies je vaak voor informatie via een redactie.
Terug naar Waar komt online informatie vandaan?