Lessen maken
Een inleidend thema vooraf
Online bronnen start - eenvoudige instapinformatie
Modeling
Modeling (voordoen) is belangrijk: doe meerdere keren voor hoe je een bron beoordeelt. Vertel daarbij wat je onderzoekt en waar je op let. Een van de belangrijkste elementen om te gebruiken is het zoeken naar de makerspagina. Via de links in de opdrachten vind je alle informatie om daarmee aan de slag te gaan.
Vertrouwde bronnen
Op start.slimzoeken.nu staan meer dan 500 zorgvuldig geselecteerde bronnen. Sommige bronnen zijn breed, met veel verschillende onderwerpen (zoals Natuurwijzer en Het Klokhuis), andere gaan over een specifiek onderwerp, zoals de Watersnoodramp, de Hollandse Waterlinie of het Riool. Allemaal te vinden onder het Thema Water. Veel van de getoonde sites of pagina’s zijn speciaal gemaakt voor kinderen, andere zijn informatieve sites voor een algemeen publiek. Vrijwel alle gelinkte bronnen zijn gemaakt door professionals met kennis van het onderwerp. Alles is geschikt voor gebruik in de klas.
Lees ook dit artikel voor kinderen: Wie maakt er informatie voor jou?
Wijs leerlingen regelmatig op betrouwbare bronnen, al dan niet speciaal voor kinderen. Vertel bij elke bron die je laat zien in de klas wie de makers zijn en wat het doel is van de bron. Zo leren ze deze bronnen herkennen, bijvoorbeeld in een lijst met zoekresultaten. Uit onderzoek (zie onder) blijkt dat vrijwel elke serieuze bron voldoende informatie over zichzelf. Ontbreekt een makerspagina? Gebruik die bron dan niet!
Opdrachten
Opdracht A. Zoeken naar Makers en Doel van een bron
Onderwerp: kwaliteit van bronnen. Laat zien waarom iets een betrouwbare bron is.
Kies op start.slimzoeken.nu een bron die past bij een onderwerp waar je in de klas mee bezig bent. Verdiep je eerst goed in de bron. Bekijk of lees zelf vooraf meerdere pagina's. Zo krijg je een beeld van wat deze bron te bieden heeft. Vertel de leerlingen over de makers (zoek de makerspagina) en vertel over het doel van de bron (probeer daar zoveel mogelijk over te ontdekken). Bespreek samen met de leerlingen de inhoud van de bron.
Tip: Bespreek de beroepen en functies die op de makerspagina's genoemd worden. En zoek uit welke andere soorten bronnen je op dit gebied zou kunnen tegenkomen.
Webcheck-introductiepagina’s met dieplinks voor meer achtergrondinformatie:
3. Wat is het doel van de bron?
Opdracht B. Zoekmachines van sites - waar let je op?
Onderwerp: ontdek zoeken met filters
Kies op start.slimzoeken.nu een bron die past bij een onderwerp waar je in de klas mee bezig bent. Maak samen eerst een lijstje met de zoektermen die je bij de site hoopt te vinden..
Optie 1. Bestudeer de zoekmachine van die site. Wat valt je op? Heeft die zoekmachine filters? Probeer ze vooral uit. Neem anders een bron uit de voorbeelden van eerste link hieronder of bekijk een andere veelgebruikte site. Denk ook aan online shops, zoals Coolblue of H&M. Zoekfilters zijn bij elke site speciaal op het onderwerp afgestemd en daarmee goede hulpmiddelen.
Optie 2. Probeer samen de filters uit die bij de zoekbalk in Google staan. Gebruik weer je lijstje met zoektermen.
Optie 3. Vertel de leerlingen hoe ze kunnen zoeken met site: zoekoperator. Je zoekt dan met Google op maar één site. Zie de derde link over zoekoperatoren. Zeker ook handig wanneer de site geen eigen zoekmachine heeft.
Slim Zoeken onderwerppagina’s om te gebruiken:
In en om de zoekbalk - Tools - Dit zijn de filters die je in Google kan gebruiken.
Zoekoperatoren, handige trucs? - Bekijk vooral de mooiste twee, bovenaan.
Opdracht C. Niet alleen betrouwbaarheid is belangrijk
Onderwerp: Betrouwbaar, bruikbaar, begrijpelijk, toegankelijk.
Waar let je op bij het zoeken naar informatie? Dat is niet voor elk onderwerp hetzelfde. Iets over de Vikingen opzoeken in begrijpelijke taal, is iets anders dan een gezond recept vinden of een video over solderen of programmeren. En welke bron gebruik je het beste voor de draaitijden van een bepaalde film?
Maak een les over geschikte bronnen kiezen. Bedenk samen uiteenlopende zoekvragen (uit het dagelijks leven en voor school) en bespreek: wanneer is een bron goed genoeg? En: welke bron past bij welk doel of welke vraag? Bespreek het onderscheid tussen bruikbaarheid en betrouwbaarheid. Leg ook punt 1 en 2 uit van het kopje ‘Hoe kom je aan een betrouwbare online bron?’ (zie de eerste link hieronder).
Slim Zoeken onderwerppagina’s om te gebruiken:
Betrouwbaar, vertrouwd of bruikbaar
Waarom is betrouwbaarheid belangrijk?
Open praten met kinderen over wat ze online allemaal tegenkomen is essentieel. Mijn advies: maak wekelijks ruimte voor een gesprek over hun uiteenlopende online ervaringen. Zie ook https://slimzoeken.nu/ga-in-gesprek-over-online-ervaringen/.
Achtergrondinformatie
Kennis van het web (thema)
Ons eigen 100 Queries onderzoek
Mocht je ergens Wikikids tegenkomen, lees en bespreek dan deze pagina’s: En WikiKids? enKinderzoekmachines?
Plus ter aanvulling uit ons eigen onderzoek: Wikikids Review
Verdere suggesties
Suggesties voor de onderbouw
Vragen stellen
- Vragenspel plato-philosophy.org/teachertoolkit/activity-keep-question-going/
- Doorvragen-spel voor tweetallen sessionlab.com/methods/questions-only
Hulp bij het labelen van bronnen en informatiesoorten
- Miro-board Verdiep je in de bron
- PPT Verdiep je in de bron sprenger.stackstorage.com/s/lessenmaken25