Kinderzoekmachines?

Best ingewikkeld

Veel mensen en bedrijven hebben kinderzoekmachines opgezet, in verschillende landen en talen. Google zelf trouwens nooit, ook al wordt dat vaak gedacht doordat je met Google eigen zoektoepassingen kan maken. Maar Google leverde dan hooguit de techniek, dat heette Google Custom Search. Zelf zijn we er op verschillende manieren vijftien jaar intensief mee bezig geweest, het is een terrein vol valkuilen en obstakels. Een kinderzoekmachine maken is gewoon een van de moeilijkste dingen die er is. 

Het moet veilig zijn
Een kinderzoekmachine moet misschien wel in de eerste plaats veilig zijn. Maar wat moet je dan precies tegenhouden of filteren? Voor je het weet is ook alle goeie informatie over drugs, bloot, sex of gevoelens onbereikbaar. Het samenstellen van die filters is dus een flinke valkuil voor kennis. En hoe je het ook aanpakt, eigenlijk zijn er altijd gebruikers boos over te veel of juist te weinig filteren. 

Begrijpelijk?
Begrijpelijk schrijven waarbij ook rekening gehouden wordt met jouw voorkennis is een ander obstakel. Het probleem is hier vooral ook: zijn er wel genoeg sites voor kinderen om voor alle zoekopdrachten die kinderen kunnen geven voldoende resultaten te tonen. En voor welke leeftijden precies? In groep acht heb je andere voorkennis dan in groep vijf. Maar leeftijdsfilters inzetten voor elke groep apart is veel te precies. Want waar ga je kijken als je geen resultaten krijgt. Toch bij een andere klas?

Welke sites, welke pagina’s?
De grote vraag is welke sites de kinderzoekmachine moet bezoeken en opnemen in de index. Of welke delen van websites. Lees Hoe werkt een zoekmachine? Sommige sites, zoals ziekenhuizen, hebben een paar pagina’s voor kinderen, maar de andere pagina’s zijn minder geschikt. Voor een kinderzoekmachine moet je alle websites en soms pagina’s met de hand selecteren op betrouwbaarheid en leesbaarheid. En staan de pagina’s niet vol met reclame? Is de informatie neutraal genoeg? Dat valt niet te automatiseren. Je hebt kortom een goede redactie nodig. Maar heeft die tijd om alles te lezen? 

Geen AI die dit voor je kan ontdekken, daarvoor zijn de verschillen tussen wat geschikt is en wat niet te groot. Bovendien is dan ook weer moeilijk om de verschillen tussen de kinderinformatie, de lerarenpagina’s en lespagina’s te ontdekken. Elke site gebruikt een eigen vorm. 

Onvoldoende resultaat
Het lijkt zo mooi, maar kinderzoekmachines laten te vaak te weinig geschikte resultaten zijn. Dat ligt dus niet aan de machine, dat ligt aan het web. Ook al lijkt er best veel te bestaan, over jouw onderwerp is er dan weer net niks of te weinig. Over de Vikingen is er bijvoorbeeld bijna alleen Meester Henk van Psammos. Maar je wilt nog wel vijf of tien andere serieuze bronnen vinden.

Dit speelt niet alleen voor Nederlands, zelfs voor een vele malen groter taalgebied als het Engels is dat zo. Het Amerikaanse Kidzsearch.com bijvoorbeeld is toch al gauw te moeilijk. De site is wel veilig en er wordt veel met de hand aangepast, maar toch, vaak net mis als jij zoekt. Veel andere plekken zijn geen web-zoekmachines, maar hebben veel eigen informatie met een zoekmachine. 

Sommige kindvriendelijke platforms zoals Jeugdbieb of Meester Sipke hebben wel een soort zoekmachine-functie hebben. Maar ze zijn zelf geen zoekmachine, de links worden handmatig toegevoegd. De inhoud van de pagina’s wordt niet doorzocht. Het zijn meer startpagina’s. Lastig is dat deze platforms ook linken naar onbetrouwbare kinderinformatie, zoals Wikikids en Spreekbeurten.info. Spreekbeurtensites zijn sowieso niet door deskundigen gemaakt en ze worden door niemand gecontroleerd. Misschien leuk om op ideeën te komen, maar niet te gebruiken voor informatie. Ze staan bovendien vaak vol met reclame of ongewenste trackers. 

Conclusie
Wij zeggen, draai het liever om en begin rechtstreeks bij de echt vertrouwde kinderbronnen. Of leen een boek uit de bibliotheek (met tips!). Of ga naar Wikipedia voor een eerste indruk van een onderwerp. Laat die kinderzoekdinges maar even zitten.