Informatief zoeken - een geval apart

Als je iets zoekt met een zoekmachine kan je verschillende bedoelingen hebben. De zoekmachine speelt in op jouw bedoelingen. Google noemt ze Do, Go, Know. Wij noemen ze koopzoeken, opzoeken en informatief zoeken.

De juiste informatie voor jou vinden bij de juiste plek, dat is bij snel opzoeken en koopzoeken voor de grote zoekmachines prima te doen. Ze zijn er gewoon razend goed in. Op internet staan miljarden producten met duidelijke productcodes in bekende webshops. Prijzen en productcodes zijn eenvoudig te vergelijken. Ook helder zijn adressen, postcodes en openingstijden van de meest bezochte ijssalons, kledingwinkels, snackbars, bioscopen en noem maar op. Nu nog even combineren met jouw taal/locatie en bingo! Gaat lekker! Welke pizza eten we vandaag? Ook op vakantie, in jouw taal. 

Het is goed om de verschillen tussen deze drie te leren kennen, vooral in verband met het beoordelen van de inhoud. Bij informatief zoeken moet je zelf goed letten op de betrouwbaarheid van de bronnen. Google kan je hier vaak onvoldoende helpen. Bij het opzoeken van de weg ergens naar toe of de prijzen van dingen gaat dat vaak juist wel goed. 

Van eenvoudig naar moeilijk

Informatief zoeken kent verschillende stappen van moeilijkheid:

1. Dingen die altijd duidelijk zijn; dit noemen we ook wel Know simple of Snel opzoeken.
2. Iets dat kan veranderen; vaak zijn zijn er meerdere antwoorden te vinden;
3. Onderwerpen waarop het antwoord onbekend is en/of waarover verschillende standpunten bestaan.

Hieronder wat voorbeelden, zoek zelf wat bij 1., 2. of 3. hoort. Eén duidelijk getal, nieuwe ontdekkingen en ontwikkelingen, wetenschappelijke theorieën of zo maar een mening. Wat ga je krijgen?

Voorkennis

Bij Informatief zoeken speelt meestal ook dit feit mee: de voorkennis van elk individu is weer anders dan die van ‘de meeste mensen’. Ook de hoeveelheid informatie die je wilt krijgen verschilt vaak. Wil je een hele website over houtbewerking of wil je alleen iets weten over een bepaalde houtlijm? Wil je alleen een geboorteplaats weten (know simple - snel opzoeken)? Of wil je de hele levensloop lezen van bijvoorbeeld Einstein, waar hij woonde en hoe hij met zijn vrienden omging? 

Voor informatief zoeken kun je daarom vaak beter bij Wikipedia beginnen dan bij Google. Het eerste stukje is daar ook vaak redelijk leesbaar. Daarna kan je verder zoeken met de nieuwe woorden die je hier leert. 

Het onderscheid in de kwaliteit van informatie moet je zelf leren maken. Je moet zelf oog krijgen voor betrouwbaarheid en bruikbaarheid van informatie. Maar erg lastig: zoekmachines zoals Google doen steeds meer alsof ze het zeker weten, net als chatbots. Maar hoeveel informatie ze ook opgeslokt hebben, machines weten niks, ze hebben geen kennis, ze rekenen alleen razendsnel uit hoe waarschijnlijk is iets.