Vragen stellen, nieuwsgierig zijn. Dit is ook belangrijk bij Slim Zoeken op internet: heb je jezelf al genoeg vragen gesteld voor je gaat zoeken? Neem geen genoegen met een snelle eerste vraag, maar diep het onderwerp uit en bedenk wat je echt wilt weten.
Maak een werkstuk over de...
of hoe kies je een goed onderwerp?
In een werkstuk over de walvis of het konijn lijkt alles al gauw goed: stukje over de diersoort, stukje over het leefgebied en het voedsel, de voortplanting en de jonge dieren. Maar maak het jezelf eens iets moeilijker, en maak het daarmee nog wat leuker. Bedenk een spannende vraag die je aanspreekt. Iets waar je zelf wel eens mee bezig bent en meer van wilt weten. Dan kom je vanzelf op nieuwe plekken - niet alleen op internet - en ben je echt bezig met het ontdekken van een onderwerp.
Hoe bouwen dieren hun huizen? Hoe bouwen ze hun nest, hun burcht, hun hol of hun gangen? Hoe maken ze zoiets stevig? Zonder gereedschap, zonder winkel en zelfs zonder handen en voeten... Houd je niet van beesten? Zoek dan iets in je eigen omgeving. Kijk om je heen: de school, je huis, de tuin, de stoep? Neem iets waarover je je verbaast…
Waarom heeft een gebouw deze vorm? Je bent aan al die gebouwen in je omgeving gewend, maar kan het ook anders? Heel anders? Wat kost een huis bouwen eigenlijk? En waar haal je alles vandaan? Wat voor mensen werken er allemaal aan een gebouw?
Van wie is iets? Een pen, een tafel of een gebouw, dat is best duidelijk. Maar een heel land? Kan dat van iemand zijn? En water of de lucht? Kan dat bezit zijn? En is het landschap ook niet van alle wilde dieren die er wonen? Of van zichzelf…
Van de ene vraag komt een andere. Wees nieuwsgierig. Hoe denken mensen ergens over? Staat alle informatie voor altijd vast? Wat vinden de jager, de kinderboerderij-bezoeker, de uil en de dierenwinkel van konijnen? Allemaal verschillende meningen die je naast elkaar en tegenover elkaar kunt zetten. En wat vind jij? Raak zo gemotiveerd over een onderwerp: jouw onderwerp!
Kijk ook eens rond op start.slimzoeken.nu. Begin bij de hoofdrubrieken en klik door. Zo kom je bijvoorbeeld bij een rubriek als Ik en de ander, Democratie of Duurzaamheid. Alle genoemde websites zijn betrouwbare bronnen. Via het menu rechtsboven kun je zoeken naar een onderwerp of een rubriek.
Een mindmap of woordwolk maken is ook een goeie manier om je gedachten over een onderwerp aan te scherpen. Lees meer hierover bij Voorkennis gebruiken
Een stelling of een onderzoeksvraag bedenken
Gebruik de voorbereiding met een woordwolk om er een stelling of onderzoeksvraag uit te halen.
Stelling
Je kiest een uitgangspunt. Iets waar je voor of tegen kunt zijn: de stelling. Er zitten verschillende kanten aan het onderwerp vast. Een stelling is niet jouw eigen mening, maar een mogelijk antwoord op een probleem of een bewering. Je gaat samen op onderzoek. De uitkomst kan alle kanten op. Twee voorbeelden:
Een stelling over verkiezingen en politiek. Pas als je 18 jaar bent mag je stemmen. Je wilt nu al aan de slag. Hoe kun je nu al meedoen? Voorbeeldstelling: ”Er moet een kinderparlement komen dat echte beslissingen kan nemen.”
Ga hiervoor op zoek naar serieuze begrijpelijke bronnen over politiek. Zijn er al eens kinderparlementen geweest? Hoe ging dat? Welke vorm moet zo’n parlement hebben? Moet je vergaderen? Hoe vaak? Wat komt er nog meer bij kijken?
Een stelling over afval. Informeer je over de voors en tegens van afvalscheiding en afvalverwerking, over de mogelijkheden en onmogelijkheden. Voorbeeldstelling: ”Alle wegwerp-verpakkingen moeten worden afgeschaft.”
Op kidsweek.nl schreven de redacteuren een tijd regelmatig een artikel rond een stelling: kidsweek.nl/search?q=stelling Het ging vaak over praktische dingen, zoals ‘Geen huiswerk meer op de basisschool.’ Na een inleiding kwam de stelling. Je kon er ook zelf over meepraten. Het zijn leuke voorbeelden.
Onderzoeksvraag
Je wilt iets onderzoeken in de praktijk. Met echte materialen. Bekijk dit eens als voorbeeld-onderzoek: “Kun je water buigen?” Deze onderzoeksvraag is afkomstig van ahaindeklas.nu
Je gaat experimenteren. Je ervaart met simpele middelen wat ze ‘geladen deeltjes’ noemen. Je leert over iets bijzonders als ‘negatief geladen deeltjes’. En je zoekt dus niet op de vraag zelf, maar op alles wat daar mee te maken heeft. Dat is nou echt onderzoek. Van het een komt het ander. Hierna wil je misschien nog meer weten over de bijzondere eigenschappen van stoffen zoals water. Wat zijn eigenschappen eigenlijk?
Op Ahaindeklas.nu staat een hele serie van dit soort prachtige vragen om een onderzoek te starten. Zoals ‘Kun je geluid zien?’ of ‘Hoe ziet de auto van de toekomst eruit?’
Je kunt zulke dingen uit je hoofd doen, door bijvoorbeeld een auto met een paar vleugels tekenen. Maar zoek eens uit wat er echt mogelijk is de komende twintig jaar.
En stel dat je die auto helemaal in je eigen land zou willen maken? Kan dat? Je hebt nu wel even wat werk te doen. Een zoekmachine of een chatbot kunnen je hierbij helpen. Zie hieronder.
Via een chatbot op ideeën te komen
Via een chatbot als ChatGPT kun je een soort gesprek voeren aan de hand van vragen die je hebt. Er is geen enkele controle op de betrouwbaarheid, dus gebruik deze antwoorden niet als bron. Maar je kan via zo’n gesprek wel goed op gang komen. Uitbreiding van jouw woordenschat rond een bepaald onderwerp is handig, je krijgt zo een beter beeld van de richting waarin je moet gaan zoeken. Maar jij bent degene die stuurt, een chatbot is een hulpmiddel, een taalmachine. We hebben een aparte pagina over Chatbots.
Onderzoek zelf altijd bronnen bij uitspraken van chatbots en bekijk ook of dat betrouwbare bronnen zijn met De Webcheck. Want AI-bedrijven en zoekmachines kunnen geen uitspraak doen over betrouwbaarheid. Bij start.slimzoeken.nu hebben we dat al voor je gedaan.
Filosoferen
Er zijn natuurlijk ook vragen waar geen direct antwoord op bestaat. De vragen zijn misschien wel te vinden op internet, maar het antwoord laat lang op zich wachten of valt niet te geven. Wat was er voor de oerknal? Waarom slapen we? Wat is geluk? Dit soort vragen kan je helpen om je gedachten over iets te ordenen. Je kunt erover filosoferen, in je eentje of samen met anderen. Je probeert er dan achter te komen wat jij belangrijk vindt. Hoe je tegen de wereld aankijkt zoals je denkt dat die is. En je ideeën over hoe alles in elkaar steekt kan en mag steeds veranderen door wat je bespreekt, ziet en leest.
DIT WEET JE NU
over vragen stellen
Vragen stellen begint bij nieuwsgierig zijn.
Vragen leren stellen werkt het best bij een onderwerp dat je aanspreekt.
Je kunt een onderwerp uitdiepen met een woordwolk, mindmap of woordspin.
Aan de hand van een stelling kun de voors en tegens bij ideeën over een onderwerp uitdiepen.
Een onderzoeksvraag is iets onderzoeken in de praktijk. Aan de hand van je ervaring kan je er later weer achtergrondinformatie bij gaan zoeken
Vragen stellen waar geen direct antwoord op mogelijk is, valt onder filosoferen.
Eventueel kan je ook testen hoe een chatbot je op weg kan helpen.
