Je komt vooral aan de juiste zoekwoorden door ze te zoeken met je eerste zoekopdracht. In deze fase ga je nog niks echt lezen, maar scan je zoekresultaten en pagina’s op nieuwe woorden rond je onderwerp.
Hoe kom je aan de juiste zoekwoorden?
Schrijf op wat je al weet
In de eerste plaats gebruik je je eigen voorkennis. Zie: Voorkennis gebruiken Hier lees je hoe nuttig het is om vóór het zoeken wat woorden op te schrijven die je op het goede spoor kunnen zetten.
Je weet soms meer dan je weet! En het is goed om dat zichtbaar te maken
Zoekwoorden zoeken!
Om gericht te kunnen zoeken moet je vaak eerst een beetje verstand krijgen van je onderwerp. Je gaat nieuwe woorden vinden en je woordenschat uitbreiden. Dit is een van de belangrijkste onderdelen van het zoeken zelf.
Je komt ook aan je zoekwoorden... door ze te zoeken met je eerste zoekopdracht.
In desnippets van je eerste zoekresultaten vind je vaak nieuwe woorden en (vak)termen. Woorden die verband houden met je onderwerp.
Of je nu veel of weinig weet van een onderwerp, iedereen kan op deze manier nieuwe woorden leren. Schrijf die woorden op, want je gaat ze vergeten! Je gaat ze straks gebruiken.
Je kunt die nieuwe zoekwoorden natuurlijk ook uit pagina’s die je bezoekt halen. Maar pas op, blijf niet te snel hangen op één plek.
Bij informatief zoeken krijg je vaak een Wikipedia-pagina bovenaan in de zoekmachine. Gebruik Wikipedia om nieuwe woorden te leren. Ook al zijn Wikipedia-teksten vrij moeilijk, juist bij dit zoeken naar extra woorden voor je zoekopdracht is Wikipedia een prima hulp.
Ga op dit moment nog niks echt lezen. Maar scan alleen de snippets en de resultaatpagina’s op nieuwe woorden
Voorbeeld Astronaut
Zoek naar: astronaut. Je ziet bij Wikipedia meteen al twee andere woorden voor astronaut: kosmonaut en ruimtevaarder (zo heet de Nederlandse pagina zelfs).
Belangrijker nog zijn de extra woorden die met het onderwerp te maken hebben: ruimtevluchtprogramma, commandant, bemanningslid, ruimtevaartuig, ruimteveer, Gagarin, Apollo.
Vraag je af: wat wil je precies weten?
Het is vooral ook handig om je zoekvraag kleiner te maken. Wat wil je precies weten? Dat kun je in je zoekopdracht opnemen. Gebruik de nieuwe woorden om dieper te zoeken bij je volgende zoekopdracht. Om juist ook dingen over te slaan. Gaat het jou om de mensen, de landen, de voertuigen, de geschiedenis of de toekomst? Maak je keuze al in je zoekopdracht om betere resultaten te krijgen.
Hier twee heel andere voorbeelden. Zoek niet met één woord naar olifant of programmeren. Zoek meer precies naar:
We geven nog een voorbeeld van preciezer zoeken, nu wat uitgebreider.
Voorbeeld drinkwater
Je gaat je verdiepen in de drinkwater in Nederland. Waar komt het vandaan, is het schoon? Begin met zoeken en leer nieuwe woorden: waterwinning
Zoek verder met deze woorden, en vind ook woorden die te maken met met de kwaliteit of beschikbaarheid: waterkwaliteitverziltingmilieugevolgen drinkwaterschaarste
Is drinkwater trouwens overal hetzelfde als leidingwater , kraanwater of grondwater?
Er is vaak ook een reden waarom je zoekt. Gebruik die reden in je zoekopdracht, als tweede zoekwoord. Het extra woord dat we hier bedoelen gaat over het soort informatie dat je zoekt. Zo’n woordbepaalt de richting van het zoeken.
Soortwoorden zijn algemene woorden, zoals geschiedenisspelregelswerkingoorzaak. Woorden waarmee je de zoekmachine de goede kant op kunt sturen.
Op de pagina Soortwoorden gebruiken lees je er meer over. Sommige soortwoorden kun je bijna altijd gebruiken. Andere horen meer bij bepaalde onderwerpen. Bespreek het verschil tussen geschiedenis en spelregels.
Vraag je dus tijdens het zoeken telkens af: wat wil ik precies weten? En stuur je zoekvraag de goede kant op met die extra woorden.
Een zoekopdracht aanpassen terwijl je zoekt
Na dit eerste zoeken ga je aan de slag met je nieuwe woorden: je gaat de zoekopdracht een paar keer aanpassen. We noemen dit aanpassen ook wel herformuleren. De beste resultaten komen bij informatief zoeken vaak pas na een paar keer kijken en proberen. Vrijwel iedereen leert tijdens het zoeken wel nieuwe woorden of ontdekt woorden waar je eerder niet aan dacht!
Hoeveel zoekwoorden?
Je zoekt het best met twee tot vijf zoekwoorden, want met één woord krijg je veel te veel resultaten. Met te veel woorden heeft de zoekmachine geen idee wat hij aan elkaar moet koppelen. Voor allebei zijn natuurlijk uitzonderingen te bedenken. Zoeken op één bijzonder woord: ‘broodclipje’ of ‘kankantri’. Of zoeken met een bekende zin of titel: ‘Over een kleine mol die wil weten wie er op zijn kop gepoept heeft’. Maar twee tot vijf woorden werkt vaak het best.
Dit heb je bijna nooit nodig in een zoekopdracht
Lidwoorden (de, het, een) en voorzetsels (in, op, onder, voor enzovoort). In de informatiewereld noemen we dat stopwoorden. Heel soms is er een uitzondering in namen. Zoals voor die van De Nederlandse Bank. Of zoeken naar het paard winkel of paard winkel. Da’s een heel verschil.
Deze tekens en letters zijn niet nodig in de zoekbalk:
Leestekens. Vraagtekens, uitroeptekens, komma’s enzovoort worden door een zoekmachine niet gebruikt. Lees over de uitzonderingen in: Zoekoperatoren, handige trucs?
Hoofdletters. Een zoekmachine maakt geen verschil tussen kleine letters en hoofdletters: rotterdam of den haag zijn helemaal prima.
Laat accenten ook maar weg. Brazilie, knieen of Reunion werken prima, in plaats van Brazilië, knieën of Reúnion.
Slim!
De grote zoekmachines herkennen alle woorden die sterk lijken op je zoekwoord.
Je moet hierbij denken aan:
enkelvoud en meervoud (schip/schepen)
werkwoordsvormen (scheppen/schiep/geschapen).
Al deze variaties maken bij de grote zoekmachines allang geen verschil meer. Maar let op, in de zoekbalkjes van aparte sites vaak weer wel! Zie Verder leren - Zoekbalkje.
Ook synoniemen zijn veel minder belangrijk geworden om apart te gebruiken. Zoekmachines weten wel dat een astronaut een ruimtevaarder is.
Samengestelde begrippen zoals De Nederlandse Bank, daar is de zoekmachine sowieso helemaal in thuis. Het zijn woorden die als één begrip bij elkaar horen. Bijvoorbeeld: Tweede Wereldoorlog , Olympische Spelen, Rode Kruis, Kunstmatige Intelligentie, Franse Revolutie en namen van bekende mensen zoals Nelson Mandela of Tonke Dragt.
Je krijgt hier vanzelf wat relevant is. Logisch, denk je misschien. Maar om de zoekmachine daarop te trainen, moesten er eerst genoeg voorbeelden verzameld worden van elke combinatie. Maar nieuwe of onbekende samenstellingen hebben het dus moeilijker, die komen minder snel naar boven. Al is groene revolutie wel ingeburgerd…
En spaties?
Spaties tussen de afzonderlijke woorden zijn wel belangrijk. In sommige gevallen zal de zoekmachine je spelling verbeteren. Typ je newyork, dan vraagt de zoekmachine Bedoelde je: new york, een samengesteld begrip. Maar bij minder bekende begrippen of combinaties van woorden moet je de spaties zelf correct plaatsen. Eén of meer spaties maakt weer geen verschil.
DIT WEET JE NU
over de juiste zoekwoorden
Je komt aan je zoekwoorden door ze te zoeken met je eerste zoekopdracht. De juiste zoekwoorden vind je tijdens het zoeken. Dat geldt eigenlijk voor iedereen die iets over een nieuw onderwerp zoekt!
Breid je woordenschat uit met woorden en vaktermen die je vindt de snippets van de zoekresultaten (de eerste fase van het zoeken). Of kijk op pagina’s die geschikt lijken. Ga niet alles lezen, maar leer scannen.
Ook op de Wikipedia-pagina die er vaak tevoorschijn komt vind je nieuwe termen.
Maak je zoekopdracht meer precies met extra woorden, zoals soortwoorden.
Hoofdletters, stopwoorden en leestekens doen er niet toe in een zoekopdracht. Spaties wel.
